domingo, 23 de xuño de 2013

orgullo e prexuízo, contextos

En Orgullo e prexuízo, Jane Austen trata sobre unha realidade común en Inglaterra a principios do século XIX: que as mujeres que non son ricas se teñan que casar con un home que si que o sexa. A súa frase inicial é unha das máis famosas de toda a literatura inglesa: “It is a truth universally acknowledged, that a single man in possession of a good fortune, must be in want of a wife.” (É unha verdade universalmente aceptada, que un home solteiro en posesión dunha boa fortuna debe estar á procura dunha esposa).

A señora Bennet ten cinco fillas entre 15 e 23 anos, ás que busca casar cun home, para que poidan vivir ben. Nesta situación, múdase ao vecindario un mozo que cumpre con esta característica, e que ademais, é que ademais é atractivo, intelixente e amábel, o Sr Bingley, que vai acompañado das súas irmáns e dun amigo chamado Mr Darcy, despectivo e desprezativo co pobo. Compórtase especialmente mal con Elizabeth, unha das fillas da señora Bennet, negándose a bailar con ela, considerándoa dunha clase inferior, ao que ela responde con ironía. Mentres o señor Bingley e a filla maior da señora Bennet, chamada Jane namóranse.

A maioría do pobo da por feito o seu matrimonio, porén, Bingley marcha a Londres, por culpa da influenza de Darcy. Jane viaxa a Londres para buscar a Bingley, pero non atopa noticias sobre el, e descubre que o responsábel é Darcy, que cría que ela non quería realmente a Bingley. Darcy chégase a namorar de Elizabeth e pídelle matrimonio, pero esta rexéitao pola súa actitude, polo orgullo e vaidade e o desprezo constante cara ela e as súa familia, dille que xamais casaría co home que esnaquizou a felicidade de Jane. Mr Collins, primo do home da señora Bennet tamén é rexeitado por Elizabeth, polo que casa coa súa mellor amiga, Charlotte Lucas.

Tras unha visita á vinca de Darcy, Elizabeth cambia un pouco a súa opinión del, xa que se amosa máis amábel, coa súa tía, Mrs Gardiner, e con ela mesma. Este acercamento interrómpese cando outra das irmás, Lydia Bennet, foxe con George Wickham, un cabaleiro que semella moi encantador, pero que realmente é un embaucador, mentireiro e manipulador, que ademais non ten intención de casar con ela, o que pode ser unha deshonra para a familia, se chega a ter un fillo ilexítimo, porén isto non chega a suceder, grazás á intervención de Darcy, que os atopa e obliga a Wickham a casar con Lydia, correndo Darcy cos gastos da boda, e tamén entregándolle a Wickham unha dote. Elisabeth entérase desta intervención de Darcy que salvou a honra da familia, o que a fai cambiar de forma definitiva a maneira en que o vía.


Finalmente o señor Bingley regresa de Londres e proponlle matrimonio a Jane, que acepta. Tamén fan o mesmo Darcy e Elizabeth, aínda que ao principio este matrimonio non foi ben recibido por Lady Catherine, tía de Bingley, finalmente aceptouno.

sábado, 22 de xuño de 2013

a chamada da selva, comentario

ligazón ao comentario (castelán)

1984, comentario

www.todoporhacer.org
A novela, en xeral, pareceume unha grande obra maestra, xa que resume maxistralmente a vida de aquelas persoas sometidas a un poder totalitario, a súa maneira de vivir, a que temían, a súa situación económica, como vivían a situación... Comento especialmente que o espacio no que se desarrollan as accións, os feitos, posto que, pareceume increíble a transformación do mesmo ao longo de toda a historia. Todo son detalles o cal lle aporta un gran valor a toda a trama. Por outro lado, todo o conxunto da novela aportoume unha nova visión da sociedade, tanto desa época como da actual, axudoume a poder facer comparacións en que cambiou todo o que tiñamos e temos agora. Quizais agora, valoro ou desprecio certos aspectos que antes pasaban desapercibidos, é decir, que coñecía a súa existencia pero que non pensaba en eles, que nunca lle prestaría nin lle adicaría o meu tempo a saber máis sobre eles. En consecuencia, axudoume a comprender os peligros que conleva o ser manipulado constantemente, o ter que acatar ordes.

comentario tirado de "el rincón del vago"

o picnic, comentario

En O picnic, que inclúe tres relatos diferentes do autor, atopámonos páxinas dos extraordinarios anais da familia Durrell onde todo o que pode saír mal, sae mal, excepto o sentido do humor de Gerald Durrell contándono-las historias. Así, asistimos a unha horrorosa excursión á costa de Dorset en Inglaterra e a unha aínda máis desastrosa expedición no barco grego Poseidón, Finalmente, Durrell sorpréndenos cunha fantástica historia acerca dun castelo francés onde hai «algo» que repta detrás dos espellos e que acelerará o pulso dos lectores máis previdos.

comentario sacado da Rede de Bibliotecas Galegas

venres, 21 de xuño de 2013

os crimes da rúa morgue


"I know not," continued Dupin, "what impression I may have made, so far, upon your own understanding; but I do not hesitate to say that legitimate deductions even from this portion of the testimony - the portion respecting the gruff and shrill voices - are in themselves sufficient to engender a suspicion which should give direction to all farther progress in the investigation of the mystery. I said 'legitimate deductions;' but my meaning is not thus fully expressed. I designed to imply that the deductions are the sole proper ones, and that the suspicion arises inevitably from them as the single result. What the suspicion is, however, I will not say just yet. I merely wish you to bear in mind that, with myself, it was sufficiently forcible to give a definite form - a certain tendency - to my inquiries in the chamber.



"Let us now transport ourselves, in fancy, to this chamber. What shall we first seek here? The means of egress employed by the murderers. It is not too much to say that neither of us believe in præternatural events. Madame and Mademoiselle L'Espanaye were not destroyed by spirits. The doers of the deed were material, and escaped materially. Then how? Fortunately, there is but one mode of reasoning upon the point, and that mode must lead us to a definite decision. - Let us examine, each by each, the possible means of egress. It is clear that the assassins were in the room where Mademoiselle L'Espanaye was found, or at least in the room adjoining, when the party ascended the stairs. It is then only from these two apartments that we have to seek issues. The police have laid bare the floors, the ceilings, and the masonry of the walls, in every direction. No secret issues could have escaped their vigilance. But, not trusting to their eyes, I examined with my own. There were, then, no secret issues. Both doors leading from the rooms into the passage were securely locked, with the keys inside. Let us turn to the chimneys. These, although of ordinary width for some eight or ten feet above the hearths, will not admit, throughout their extent, the body of a large cat. The impossibility of egress, by means already stated, being thus absolute, we are reduced to the windows. Through those of the front room no one could have escaped without notice from the crowd in the street. The murderers must have passed, then, through those of the back room. Now, brought to this conclusion in so unequivocal a manner as we are, it is not our part, as reasoners, to reject it on account of apparent impossibilities. It is only left for us to prove that these apparent 'impossibilities' are, in reality, not such.


"There are two windows in the chamber. One of them is unobstructed by furniture, and is wholly visible. The lower portion of the other is hidden from view by the head of the unwieldy bedstead which is thrust close up against it. The former was found securely fastened from within. It resisted the utmost force of those who endeavored to raise it. A large gimlet-hole had been pierced in its frame to the left, and a very stout nail was found fitted therein, nearly to the head. Upon examining the other window, a similar nail was seen similarly fitted in it; and a vigorous attempt to raise this sash, failed also. The police were now entirely satisfied that egress had not been in these directions.

The murders in the rue Morgue
Edgar Allan Poe
Philadelphia, 1841

traducida ao galego por Ana Belén Varela Miño
publicada como 

Berenice e outros relatos
Editorial Ir indo, 2002

“-Non sei- continuou Dupin- que impresión puiden crear ata agora no seu entendemento, pero non dubido en afirmar que se poden facer deduccións lexítimas mesmo desta parte dos testemuños, a parte qye fai referencia ás voces rouca e aguda. Xa abonda pare xerar unha sospeita que nos poida levar na dirección dun progreso maior na investigación do misterio. Dixen deducción lexitimas, pero esta expresión non plasma compleramente o meu pensamento. O que intento dicir é que estas deduccións son as únicas correctas, e que a sospeita xorde inevitablemente delas como o resultado único. Así e todo non lle vou dicir en qué consiste a sospeita. Tan só quero que teña presente, que para min, foi o suficientemente sólida para dar forma ou unha certa tendencia ás miñas investigacións no cuarto.

-Vaiamos ó cuarto coa imaxinación. ¿Que é o primeiro que temos que buscar aquí? Os medios empregados polos asasinos para fuxir. Non está de máis dicir que ningún de nós cre nos sucesos sobrenaturais. A Madame e Mademoiselle L'Espanaye non as asasinaron os espíritos. Os autores do feito eran materiais e fuxiron materialmente. ¿Pero como? Por sorte, só hai un modo de razoar esta cuestión, e este modo ten que levarnos a unha conclusión definida. Examinemos, un por un, os posibles medios para fuxir. Está claro que os asasinos estaban no cuarto onde se atopou a Madame L'Espanye, ou polo menos no cuarto do lado, cando o grupo subía as escaleiras. Polo tanto é só neses dous cuartos onde temos que investigar. A policía examinou o chan, os teitos e a cachotería das paredes por todas as partes. Non se lles puido excapar ningunha saída secreta. Pero ó non confiar nos seus ollos, fixen o meu propio exame. E, certamente, non había ningunha saída secreta. As portas que comunican os cuartos co corredor estaban ben pechadas, e coa chave posta. Vexamos as chemineas. Estas, aínda que teñen un largo normal ata uns dos metros e medio ou tres metros por riba do lar, non deixarían pasar polo seu interior un corpo dun gato grande. Ó quedar absolutamente eliminada a fuga polos medios xa citados, tan só nos quedan as fiestras. Polas do cuarto de adiante non podería escapar ninguén sen que se decatase a multitude que estaba na rúa. Polo tanto os asasinos tiveron que escapar polas do cuarto traseiro. Agora ben, chegados a esta conclusión, dun xeito tan inequívoco, non nos toca a nós, como razoadores, rexeitala polas aparentes imposibilidades. Tan só nos queda probar que estas imposibilidades aparentes, non o son en realidade.

Hai dúas xanelas no cuarto. Unha delas non está obstruída polos mobles, e queda completamente visible. A parte máis baixa da outra queda oculta ola cabeceira da pesada armazón da cama, que está pegada contra ela. A primeira estaba ben cerrada dende dentro. Resistiu os esforzos máis grandes dos que tentaron abrila. No lado esquerdo do marco fixeran un furado grande cunha barrena, e nel atopouse encaixado case por completo un cravo sólido. Ó examinar a outra xanela, apareceu un cravo similar encaixado nela, e tamén fracasou un intento vigoroso de abrila. Entón a policía quedou completamente satisfeita de que non fuxiran por alí.” 

venus negra

en.wikipedia.org
No!” she said. “Not the bloody parrot forest! Don’t take me on the slavers” route back to the West Indies, for godsake!

And let the bloody cat out, before it craps on your precious Bokhara!”

They have this in common, neither has a native land, although he likes to pretend she has a fabulous home in the bosom of the blue ocean, he will force a home on her whether she’s got one or not, he cannot believe she is as dispossessed as he… Yet they are only at home together when contemplating flight; they are both waiting for the wind to blow that will take them to a miraculous elsewhere, a happy land, far, far away, the land of delighted ease and pleasure.

After she’s got a drink or two inside her, however, she stops coughing, grows a bit more friendly, will consent to unpin her hair and let him play with it, the way he likes to. And, if her native indolence does not prove too much for her – she is capable of sprawling, as in a vegetable trance, for hours, for days, in the dim room by the smoky fire – nevertheless, she will sometimes lob the butt of her cheroot in the fire and be persuade to take off her clothes and dance for Daddy, buys her pretties, allocates her the occasional lump of hashish, keeps her off the streets.

Nights of October, of frail, sickle moons, when the earth conceals the shining accomplice of assassins in its shadow, to make everything all the more mysterious- on such a night, you could say the moon was black.

This dance, which he wanted her to perform so much and had especially devised for her, consisted of a series of voluptuous poses one following another; private-room-in-a-bordello stuff but tasteful, he preferred her to undulate rhythmically rather than jump about and shale a leg. He liked her to put on all her bangles and beads when she did her dance, she dressed up in the set of clanking jewellery he’d given her, paste, nothing she could sell or she’d have sold it. Meanwhile, she hummed a Creole melody, she liked the ones with ribald words about what the shoemaker’s wife did at Mardi Gras or the size of some fisherman’s legendary tool but Daddy paid no attention to what song his siren sang, he fixed his quick, bright, darl eyes upon her decorated skin as if, sucker, authentically antranced.

“Sucker!” she said, almost tenderly, but he did not hear her.

She cast a long shadow in the firelight. She was a woman of immense height, the type of those beautiful giantesses who, a hundred years later, would grace the stages of the Crazy Horse or the Casino de Paris in sequin cache-sexe and tinsel pasties, divinely tall, the colour and texture of suede. Josephine Baker! But vivacity, exuberance were never Jeanne’s qualities. A slumberous resentment of anything you could not eat, drink or smoke, i.e. burn, was her salient characteristic.

Black Venus
Angela Carter
Chatto and Windus, 1985

traducido por Xela Arias

e publicado como
Venus negra
Edicións Xerais (Peto), 2001

-Non!- dixo ela-. Á maldita fraga dos papagaios non! Por Deus, non me leves de volta pola ruta dos escravos da India!

E deixa que saia o maldito gato, antes de que cague na túa valiosa Bokhara!

Teñen iso en común, ningún dos dous ten patria, aínda que a el lle gusta finxir que ela posúe un fogar fabuloso no seo dun océano azul. El imponlle un fogar téñao ela ou non, non pode crer que estea tan desposuída coma el... Están sós na casa e mais sábense moi xuntos cando matinan nunha fuxida; os dous agardan que sopre o vento que os ha levar a un lugar milagreiro, unha terra feliz, lonxe, moi lonxe, a terra do magnífico repouso e mailo pracer.

Despois de beber unha ou dúas copas, ela para de tusir, vira un pouco mais amigable, permite que ela lle solte o cabelo e déixalle xogar con el, como a el lle gusta. E, se non a domina a súa indolencia natural- pois é quen de ennovelarse, coma nun transo vexetal, durante horas, durante días, no escuro cuarto cabo do lume fumegante-, malia todo, ás veces, bota a cabicha do seu cigarro ó lume e déixase persuadir de sacar a roupa e bailar para Papaíño, quen, admite ela a contragusto canf¡do está en apuros, é un bo Papaíño, mércalle cousas lindas, colócalle a ocasional pedra de haxix, mantena afastada da rúa.

Noites de outubro, de fráxiles lúas coma fouces, cando a terra encobre o resplandor cómplice dos asasinos na súa sombra, para facer todo aínda máis misterioso; nunha noite así, poderíase dicir que a lúa é negra.

Este baile, que el quería tanto que ela representase e que ideara especialmente para ela, consistía nunha serie de poses orxiásticas, unha atrás doutra; material perfecto para cuarto-privado-nun-bordel, pero de bo gusto, el prefería vela ondularse ritmicamente no canto de saltar e estarricar unha perna. Gustáballe poñerse todas as súas pulseiras e abelorios para o baile, ela cubríase co conxunto de xoias tintinantes que el lle dera, bixutería, nada que ela non puidese mercar ou vender. Mentres tanto, ela cantaruxaba unha melodía crioula, gustábanlle aquelas cantigas con letras obscenas tocante ó que facía a muller do zapateiro ou o tamaño da ferramenta do pescador, pero Papaíño nunca prestaba atención ó que a súa serea cantaba, el fixaba os rápidos ollos brillantes e escuros sobre a súa pel adornada coma se, apampado, de veras entrase en transo.

-Mamón!- dixo ela, case agarimosa, pero el non a escoitaba.

Producía unha sombra longa á luz do lume. Era unha muller de inconmensurable altura, do tipo desas fermosas xigantes que, cen anos despois, habían encantar os escenarios do Crazy Horse ou do Casino de París, envoltas en sensuais abelorios e grilandas brillantes, divinamente altas, coa cor e maila textura do ante. Josephine Baker! Pero a vivacidade e maila exuberancia non foron nunca calidades de Jeanne. A súa característica máis notable era un lánguido resentimento ante todo o que non se puidese comer, beber ou fumar, isto é, queimar.

cara ó faro, comentario crítico

milecturadelasemana.blogspot
O complexo mundo interior de Virginia Woolf refléxase nesta novela autobiográfica de maneira clara e, literariamente falando, xenial. A través do monólogo interior, fotografía milimetricamente a personalidade, as loitas, os desexos de todos e cada un dos personaxes; pero, tamén, fai unha radiografía da sociedade, do pensamento predominante, da época. A excursión ó faro non só é a excusa, o símbolo, das necesidades, das querenzas, as metas que se queren acadar, senón tamén do destino, a morte, do tempo.

texto tirado de wineruda

porca terra, resumo

www.themanbookerprize.com
nota do tradutor

Pig Earth (Porca Terra) é o volume da xa moi célebre triloxía Into Theirs Labours (Do seu labor). Os outros dous volumes que a conforman son Once in Europa  (Outrora en Europa) e Lilac and flag (Lilac e Flag). Porca terra é o primeiro libro de John Berger que se traduce ó galego.

No tocante ó texto orixinal, seguimos a edición de petopublicada por Bloomsbury Publishing, aínda que, por expreso desexo do autor, vovemos a transforma-la "Introdución" desa edición no "Epílogo histórico" que xa fora nun principio.

Como axiña se decatará o/a lector/a, esta versión de Porca terra tenta reproducir, ata certo punto, a fala dos labregos do interior oriental de Galiza. Esta decisión, que se cadra estrañará a alguén, tomámola por trs motivos. Primeiro, porque o propio John Berger, malia escribir directamente en inglés, alude cadora no seu libro ó patois ou dialecto rexional dos labregos da Alta Savoia cos que convive dende 1962-ás veces mesmo empregando termos que nin sequera figuran nos dicionarios "académicos" franceses-. É máis: istes "contos labregos" están narrados, case que sempre, por un diles, cousa que esta versión galega evidencia aínda máis, se cadra. Segundo, porque cremos que o uso desta fala non só non resta credibilidade a estas historias e a istes poemas, senón que, ben ó contrario, reforza as abraiantes semellanzas existentes, a tódolos niveis, entre os labregos galos e galegos. E terceiro, porque coidamos que era moito mellor que polo menos unha parte dos labregos da Galiza sentise eiquí unha fala na que puidese recoñecerse que empregar outra "neutra" coa que ningún diles puidese identificarse.
análise da obra

Que é Porca terra
É un ensaio sobre o papel económico dos campesiños ao longo da historia visto dende unha perspectiva marxista. Tamén é unha colección de contos xunto con varios poemas e unha serie de debuxos. É unha descrición da vida dos labregos franceses escrita en (1979) trata como a súa forma de vida chega ao seu fin.

Que encerra Porca terra?
Esta obra trata a experiencia e a perspectiva dos labregos, é bastante rebolucionario en canto que plantéxaos coma unha especie de grupo que so pode presenciar a historia. Berger emprega diferentes formas ( o ensaio, a poesía, os contos, os debuxos) para levar a cabo a propia voz do labrego.
O ensaio e moi importante, establece o escenario e explica cómo e por qué o pensamento dos labregos é diferente do do resto das clases. Esto explica por qué o pensamento dos labregos " non é o dos burgueses ou o dos comerciantes".

Plantexa a situación de explotación que padece este grupo, segundo a seguinte análise: na maioría das sociedades o estado extrae un excedente dos labregos co fin de alimentar aos señoríos , pobos e cidades sin que necesariamente, o cantidade nomeada excedente o sexa realmente. dito doutro xeito, o Estado adquire o que necesita, e o que necesita considérao superhávit aínda se eso na realidade está deixando aos labregos sen recursos suficientes para sobrevivir.

Esto forma a percepción dos labregos do tempo e da xustiza. a súa meta é a supervivencia, pero vese obstaculizada pola extracción dun superhavit irreal imposto dende o exterior.

O ensaio axuda ao lector a comprender os aspectos socioeconómicos máis amplios que forman o mundo dos campesinos. O resto do libro explora ese mundo. Tamén explora como ese mundo está chegando ao seu fin, como a industrialización e a urbanización desprazan lentamente ao labrego cara fora e as fai innecesarias. Despois de literalmente miles de anos sufrindo a estracción dun excedente a meudo ficticio, o labrego comeza a convertirse en superhávit.

Berger plantexa todos estes conceptos dun xeito moi preciso, e con unha economía da linguaxe que fai identificar ao lector coa trama.

Chama a atención que a maioría das persoas sexan vellos, a miudo sobre os setenta anos de idade, plantexa desta maneira o fin deste grupo xa que, os mozos emigrarón ás cidade buscando traballo e solo se achegan ao campo de visita.

A temática da obra vai sufrindo unha metamorfose, ao principio as historias describen a vida típica da granxa, posteriormente avanzan cara aos impostos e a chegada da maquinaria, e no último trío de historias expon a importancia adquirida polo diñeiro na economía labrega para a cal era algo sen valor.

bon bon, comentario


www.lacajadeldiablo.net
Este conto é unha sátira de Edgar Allan Poe, na que relata a historia de Pierre Bon-Bon, un home cunha gran autoestima, que se considera un filósofo e conta o seu encontro co demo. Entre ambos xérase un diálogo no que se ironiza sobre filósofos tan coñecidos como Platón e Aristóteles que, ao parecer, son o 'manxar' do Señor dos Infernos.

bon-bon


Bon-Bon
Quand un bon vin meuble mon estomac, 
Je suis plus savant que Balzac ---
Plus sage que Pibrac;
Mon brass seul faisant l'attaque
De la nation Cossaque,
La mettroit au sac;
De Charon je passerois le lac,
En dormant dans son bac;
J'irois au fier Eac,
Sans que mon coeur fit tic ni tac,
Présenter du tabac.

French Vaudeville.

THAT Pierre Bon-Bon was a restaurateur of uncommon qualifications, no man who, during the reign of ---------, frequented the little Câfé in the cul-de-sac Le Febvre at Rouen, will, I imagine, feel himself at liberty to dispute. That Pierre Bon-Bon was, in an equal degree, skilled in the philosophy of that period is, I presume, still more especially undeniable. His patés à la fois were beyond doubt immaculate; but what pen can do
justice to his essays sur la Nature --- his thoughts sur l'Ame --- his observations sur l'Esprit ? If his omelettes --- if his fricandeaux were inestimable, what littérateur of that day would not have given twice as much for an "Idée de Bon-Bon" as for all the trash of "Idées" of all the rest of the savants ? Bon-Bon had ransacked libraries which no other man had ransacked --- had more than any other would have entertained a notion of  reading- had understood more than any other would have conceived the possibility of understanding; and although, while he flourished, there were not wanting some authors at Rouen to assert "that his dicta evinced neither the purity of the Academy, nor the depth of the Lyceum" --- although, mark me, his doctrines were by no means very generally comprehended, still it did not follow that they were difficult of comprehension. It was, I think, on account of their self-evidency that many persons were led to consider them abstruse. It is to Bon-Bon --- but let this go no farther --- it is to Bon-Bon that Kant himself is mainly indebted for his metaphysics. The former was indeed not a Platonist, nor strictly speaking an Aristotelian --- nor did he, like the modern Leibnitz, waste those precious hours which might be employed in the invention of a fricasée or, facili gradu, the analysis of a sensation, in frivolous attempts at reconciling the obstinate oils and waters of ethical discussion. Not at all. Bon-Bon was Ionic --- Bon-Bon was equally Italic. He reasoned a priori --- He reasoned also a posteriori. His ideas were innate --- or otherwise. He believed in George of Trebizonde --- He believed in Bossarion [Bessarion].

Bon-Bon was emphatically a --- Bon-Bonist. I have spoken of the philosopher in his capacity of restaurateur. I would not, however, have any friend of mine imagine that, in fulfilling his hereditary duties in that line, our hero wanted a proper estimation of their dignity and importance. Far from it. It was
impossible to say in which branch of his profession he took the greater pride. In his opinion the powers of the intellect held intimate connection with the capabilities of the stomach. I am not sure, indeed, that he greatly disagreed with the Chinese, who held that the soul lies in the abdomen. The Greeks at all events were right, he thought, who employed the same words for the mind and the diaphragm.* By this I do not mean to
insinuate a charge of gluttony, or indeed any other serious charge to the prejudice of the metaphysician. If Pierre Bon-Bon had his failings --- and what great man has not a thousand? --- if Pierre Bon-Bon, I say, had his failings, they were failings of very little importance --- faults indeed which, in other tempers, have often been looked upon rather in the light of virtues. As regards one of these foibles, I should not even have mentioned it in this history but for the remarkable prominency --- the extreme alto relievo --- in which it jutted out from the plane of his general disposition. He could never let slip an opportunity of making a bargain.

Bon-bon
Edgar Allan Poe
publicado no Philadelphia Saturday Courier, decembro 1832

traducido por Eva Almazán

Bon-bon
Galaxia, 2009

Quand un bon vin meuble mon estomac,Je suis plus savant que Balzac, 
Plus sage que Pibrac; 
Mon seul bras faisant l’attaque 
De la nation Cossaque 
La mettroit au sac; 
De Charon je passerois le lac 
En dormant dans son bac; 
J’irois au fier Eac, 
Sans que mon coeur fit tic ni tac, 
Présenter du tabac. (Vaudeville francés)

Non creo que ningún dos parroquiáns que, durante o reinado de... frecuentaban o pequeno café no cul-de-sac Le Febre, en Rúan, esté disposto a negar que Pierre Bon-Bon era un restaurador de notable capacidade. Paréceme aínda máis difícil negar que Pierre Bon-Bon era igualmente ben versado na filosofía do seu tempo. Os seus pâtés de foies eran intachables, pero, ¿qué pluma podría facer xustiza aos seus ensaios sobre a Natureza, aos seus pensamentos sobre l’âme, as súas observacións sobre l’esprit? Se as súas omelettes, se os seus fricandeaux eran inestimables, ¿qué literato da época non daría o dobre por unha idea de Bon-Bon que pola despreciable suma de todas as ideas dos savants? Bon-Bon explorara bibliotecas que para outros homes eran inexploradas; lera máis do que outros podían chegar a concebir como lectura, comprendera máis do que outros houberan imaxinado posible comprender; e se ben non faltaban na época do seu florecemento algúns escritores de Rúan para quenes «a súa dicta non evidenciaba nin a pureza da Academia, nin a profundidade do Liceo», e a pesar, nótese ben, de que as súas doctrinas non eran comprendidas de maneira moi xeral, non se sigue empero de  que fosen difíciles de comprender. Penso que a súa propia evidencia facía que moitas personas as tomaran por abstrusas. Kant mismo -pero non levemos as cuosas máis alá- debe principalmente a súa metafísica a Bon-Bon. Este no era platónico nin, falando en rigor, aristotélico; tampouco, a semellanza de Leibniz, malgastaba preciosas horas que podían emplearse mellor inventando unha fricassée ou, facili gradu, analizando unha sensación, en frívolas tentativas de reconciliar todo o que hai de inconciliable nas discusiónd éticas. ¡Oh non! Bon-Bon era xónico. Bon-Bon era igualmente itálico. Razoaba a priori. Razoaba a posteriori. As súas ideas eran innatas... ou de outra maneira. Creía en Jorge de Trebizonda. Creía en Bessarion.

Bon-Bon era, enfáticamente... Bon-Bonista. 
Falei do filósofo na súa calidade de restaurador. Non quixera, empero, que algún dos meus amigos vaia a imaxinarse que, ao cumplir os seus hereditarios deberes nesta última profesión,  o noso heroe deixaba de estimar a súa dignidade e a súa importancia. ¡Lonxe delo! Sería imposible dicir cal das dúas ramas do seu traballo inspiráballe maior orgullo. Opinaba que as facultades intelectuais estaban íntimamente vinculadas coa capacidade estomacal. Incluso non creo que estiviera moi en desacordo cos chinos, para quenes o alma reside no estómago. Pensaba que, como quixera que fose, os gregos tiñan razón ao emplear a misma palabra para a mente e o diafragma . Non pretendo insinuar con esto unha acusación de glotonería, ou cualquer outra imputación grave en perxuizo do metafísico. Se Pierre Bon-Bon tiña as súas debilidades -¿e que gran home non as ten por miles?-, eran debilidades de menor cuantía, faltas que, en outros caracteres, suelen considerarse con frecuencia a luz das virtudes. Con respeto a unha destas debilidades, nin sequera a mencionaría neste relato se non fora pola súa notable prominencia, o extremo alto rilievo co que asoma no plano ds súas características xerais. Hela aquí: xamáis perdía a oportunidade de facer un trato.