mércores, 29 de maio de 2013

arthur e george

George:

The oculist does not recommend spectacles for young children. It is better to let the boy's eyes adjust naturally over the years. In the meanwhile, he should be moved to the front of the classroom. George leaves the farm boys behind and is placed beside Harry Charlesworth, who is regularly top in tests. School now makes sense to George; he can see where Mr Bostock's chalk is stabbing, and he never againsoils himself on the way home.

Sid Henshaw carries on making monkey faces, but George barely notices. Sid Henshaw is just a stupid farm boy who smells of cows and probably cannot even spell the word.

One day, Henshaw rushes at George in the yard, barges him with his shoulder, and as George in the yard, barges him with his shoulder, and as George is recovering himself, pulls off his bow tie and runs away. George hears laughter.Back in the classroom, Mr Bostock asks where his tie has got to.

This presents George with a problem. He knows it is wrong to get a schoolfellow into trouble. But he knows it is worse to tell lies. His father is quite clear about this. Once you start telling lies you are led into the paths of sin and nothing will stop you until the hangman slips a noose around your neck. No one has said as much, but this is what George has understood. So he cannot lie to Mr Bostock. He looks for a way out -which is perhaps bad enough anyway, the start of a lie - and then he simply answers the question.

-Sid Henshaw knocked me and took it.

Mr Bostock leads Henshaw out by the hair, beats him until he howls,comes back with George´s tie, and gives the class a lecture about theft.After school, Wallie Sharp stands in George's path and as he steps round him says:

-You're not a right sort.

George rules out Wallie Sharp as a possible friend. He rarely feels the the lack of what he does not have. The family takes no part in local society, but George cannot imagine what this might involve, let alone what the reason for their unwillingness, or failure, might be. He himself never goes to other boys'house, so cannot judge how things are conducted elsewhere. His life is sufficient unto itself. He has no toys, but does not miss them. He has no toys, but does not miss them. He lacks the skill and eyesight fot games; he has never even jumped a hopscotch grid, while a thrown ball makes him frinch. He is happy to play fraternally with Horace, more gently with Maud, and more gently still with the hens.

He is aware that most boys have friends- there are David and Jonathan in the bible, and he has watched Harry Boam and Arthur Aram huddling at the edge of the yard and showing one another things from their pockets- but he never finds this happening to himself. Is he meant to do something, or are they meant to do something?

Arthur & George 
Julian Barnes
Foi publicado po Jonathan Cape no 2005 (Londres)

traducido por Xesús Fraga
e publicado como:

Arthur e George
Cangas de Morrazo, Rinoceronte Editora S.L., 2006 

George:

O oculista non aconsella poñerlle lentes aos nenos pequenos. É mellor deixar que ao cativo se lle axusten os ollos de forma natural cos anos. Entrementres, deberían cambialo para a fronte da aula. George deixa atrás os nenos das granxas e colócano a carón de Harry Charlesworth, que con frecuencia encabeza os mellores resultados dos exames. Agora a escola cobra sentido para George: pode ver onde bate o xiz do señor Bostock e non volve cagar por el de camiño á casa.

Sid Henshaw continúa poñendo caras de mono, pero George apenas se decata. Sid Henshaw é só un estúpido neno de granxa que cheira a vaca, palabras que de seguro non sabe nin deletrear.

Un día, Henhaw arremete contra George no patio, empúrrao co ombro e, mentres George se repón, arrámcalle a gravata e escapa con ela.George escoita risas. De volta na aula, o señor Bostock pregúntalle que lle pasou a súa gravata.

Isto pon a George nun dilema. Sabe que está mal menter a un compañeiro en problemas. Pero tamén sabe que contar mentiras é peor. O seu pai é bastante claro a este respecto. Unha vez comeza a contar mentiras desembocas na senda do pecado e nada poderá deterte ata que o verdugo che anoa unha soga arredor do pescozo. Ninguén chegou tan lonxe, pero deste xeito é como o entende George. Así que non lle pode mentir ao señor Bostock. Busca unha saída-que xa é malo dabondo, o inicio dunha mentira- e simplemente responde á pregunta.

-Sid Henshaw pegoume e colleuma.

O señor Bostock saca a Henshaw collido polo cabelo, malla nel ata facelo ouvear, volve coa gravata de George e dálles aos alumnos unha charla sobre o roubo. Ao saír da escola Wallie Sharp interponse no camiño de George e mentres o rodea dille:

-Ti non es de boa caste.

George descarta a Wallie Sharp como posible amigo.

Apenas percibe a ausencia do que non ten. A familia non participa na vida social da vila, pero George non é quen de imaxinar o que podería significar isto, e moito menos cal podería ser a causa da súa pouca disposición ou fracaso. Nunca vai ás casas doutros rapaces, polo que non pode xulgar como son as cousas noutros sitios. A súa vida é autosuficiente. Non ten cartos, pero tampouco os necesita, e menos aínda cando aprende que o amor por eles é a raíz de toda maldade. Non ten xoguetes, pero tampouco os bota en falta. Carece de habilidade e vista para os xogos; nunca saltou nunha mariola e treme só coa idea de lanzar unha pelota. É feliz xogando fraternalmente con Horace, con máis delicadeza con Maud, e con delicadeza aínda maior coas galiñas.

É consciente de que a maioría dos rapaces teñen amigos- velaí a David e a Ionatán na Biblia, e tamén ten visto a Harry Boam e a Arthur Aram achegarse a un recanto do patio e amosarse un ao outro o contido dos seus petos-, pero el non os ten. Ten que facer algo, ou son eles os que teñen que facelo?

o gran gatsby

In my younger and more vulnerable years my father gave me some advice that I've been turning over in my mind ever since.

"Whenever you feel like cristicising anyone", he told me, ´just remenber that all the people in this world haven´t had the advantages that you´ve had.

He didn´t say any more, but we´ve always been unusually communicative in a reserved way, and I understood that he meant a great deal more than that.

In consequence, I´m inclined to reserve all judgements, a habit that has opened up many curious natures to me anda also made me the victim of not a few veteran bores. The abnormal mind is quick to detect and attach itself to this quality when it appears in a normal person, and so ir came about that in college I was unjustly accused of being a politician, because I was privy to the secret griefs of wild, unknow men. Most of the confidences were unsought-frequently I have feigned sleep, preoccupation or a hostile levity when I realised by some unmistakable sign taht an intimate revelations of young men, are usually plagiaristic and marred by obvious suppressions. Reserving judgements is a matter of infite hope. I am still a little afraid of missing somethimg if I forget that, as my father snobbishly suggested, and I snobbishly repeat, a sense of the fundamental decncies is parcelled out unequally at birth.

And, after boasting this way of my tolerance, I come to the admission that it has a limit. Conduct may be founded on the hard rock or the wet marshes, but after a certain point I don´t care what it´s founded on. When I came back from te East las autumn I felt that I wantes the world to be in uniform and at a sort of moral attention for ever; I wanted no more riotous excursions with privileged glimpses into the name to this book, was exempt from my reaction – Gatsby, who represented everything for which I have an unaffected scorn. If personalitu is an unbroken series if successful gestures, then there was something gorgeous about him, some heightened sensitivy to the promises of life, as if he were related to one of those intricate machines that register earthquakes ten thousand miles away. This responsiveness had nothing todo with that flabby impressionability which is dignified under the name of the “creative temperament” – it was an extraordinary gift for hope, a romantic readiness such as I have never found in any other person and person and which is is nor likely I shall ever find again. No – Gatsby turned out all right at the end; it is what preyed on Gatsby, what foul dust floated in the waake of his dreams that temporarily closed out my interest in the abortive sorrows and short-winded elations of men.

The Great Gatsby
F. Scott Fitzgerald 
Publicada orixinalmente por Scribner´s en Estados Unidos, 1925.
con ilustracións de Francis Cugat 

traducido ao galego por Laura Rodríguez Gómez 

e publicado como:
O Gran Gatsby 
Vigo, Ir Indo Edicións, 2002

Nos meus anos máis mozos e vulnerables, meu pai deume un consello qeu non me para de dar voltas na cabeza dende entón.

- Cando teñas ganas de criticar a alguén -dixo-, recorda que non todo o mundo tivo as mesmas vantaxes ca ti.

Non dixo máis nada, pero como entre nós sempre houbo moita comunicación aínda que dun xeito un tanto reservado, comprendín que quería decir moito máis.

A consuencuencia disto é a miña inclianción por reservar as miñas opinións sobre os demáis, unn costume qeu me llevou a coñecer xente peculiar e que tamén me fixo vítima duns cantos veteranos aburridos. As mentes atravesadas detectan rapidamente esta reserva miña e apéganse a ela a ela cando aparece nunha persoa normal. E así foi que na universidade fun acusado inxustamente de político, xa que estaba ao tanto das inquietudes secretas de homes descoñecidos e túzaros. Eu non buscaba a maioría destas confidencias; a miúdo teño finxido adormecemento, preocupación ou ben unha frivolidade hostil cando algún signo inequívoco me facía albiscar no horizonte unha confesión íntima. E isto porque as confidencias dos homes novos, ou polo menos os termos en que as expresam, normalmente son un plaxio e están distorsionadas por omisións evidentes. Reservar as opinións é unha cuestión de esperanza infinita. Aínda temo perder se esquezo, como dixo con esnobismo meu pai e eu repito do mesmo xeito, qeu ó nacer cada un recibe de maneira desigual o sentido dos bos costumes básicos.

E tras tal alarde de tolerancia debo admitir que esta ten un límite. O comportamento pode basearse nunha rocha dura ou ben en pantanos húmidos, pero chega un punto onde xa non me importa no que se basee. Cando volvín do leste o pasado outono, sentín que quería máis excursións escandalosas con olladas privilexiadas no corazón humano. Soamente Gatsby, o home que lle da nome a este libro, se librou da miña reacción. Gatsby, que representaba todo o que eu desprezo profundamente. Se a personalidade é unha serie continuna de xestos acertados, había algo magnífico nel, unha sensibilidade excepcional ante as promesas da vida, coma se tivese algo que ver cun deses complicados aparellos que rexistran os terremotos a máis de qeunce mil millas a distancia, este grao de sensibilidade non tiña nada qeu ver co débil instinto impresionable tan dignamente chamado “temperamento creaivo”. O seu era un extraordianrio don para á esperanza, unha disponibilidade romántica como nunca vira noutra persoa e que , probablemente, nunca máis verei. Non, o final Gatsby resultou non ser tan malo. Era o que obsesionaba a Gatsby, ese po sucio que levantaban os seus soños e que provocou durante un tempo o meu desinterese polas penas malogradas e polas alegrías minúsculas dos homes.

a pantasma de Canterville


When MR. Hiram B. Otis, the American Minister, bought Canterville Chase, every one told him he was doing a very foolish thing, as there was no doubt at all that the place was haunted. Indeed, Lord Canterville himself, who was a man of the most punctilious honour, had felt it his duty to mention the fact to Mr. Otis when they came to discuss terms.

"We have not cared to live in the place ourselves," said Lord Canterville, "since my grandaunt, the Dowager Duch ess of Bolton, was frightened into a fit, from which she never really recovered, by two skeleton hands being placed on her shoulders as she was dressing for dinner, and I feel bound to tell you, Mr. Otis, that the ghost has been seen by severa l iving members of my family, as well as by the rector of the parish, the Rev. Augustus Dampier, who is a Fellow of King's College, Cambridge. After the unfortunate accident to the Duchess, none of our younger servants would stay with us, and Lady Canterville often got very little sleep at night, in consequence of the mysterious noises that came from the
corridor and the library."

My Lord," answered the Minister, "I will take the furni ture and the ghost at a valuation. I have come from a mod ern country, where we have everything that money can buy; and with all our spry young fellows painting the Old World red, and carrying off your best actors and prima-donnas, I reckon that if there were such a thing as a ghost in Europe, we'd have it at home in a very short time in one of our pub lic museums, or on the road as a show."

"I fear that the ghost exists," said Lord Canterville, smiling, "though it may have resisted the overtures of your enterprising impresarios. It has been well known for three centuries, since 1584 in fact, and always makes its appearance before the death of any member of our family."

"Well, so does the family doctor for that matter, Lord Canterville. But there is no such thing, sir, as a ghost, and I guess the laws of Nature are not going to be suspended for the British aristocracy."

"You are certainly very natural in America," answered Lord Canterville, who did not quite understand Mr. Otis's last observation, "and if you don't mind a ghost in the house, it is all right. Only you must remember I warned you."

A few weeks after this, the purchase was concluded, and at the close of the season the Minister and his family went down to Canterville Chase. Mrs. Otis, who, as Miss Lucretia R. Tappan, of West 53rd Street, had been a celebrated New York belle, was now a very handsome, middle-aged woman, with fine eyes, and a superb profile. Many American ladies on leaving their native land adopt an appearance of chronic ill-health, under the impression that it is a form of European refinement, but Mrs. Otis had never fallen into this error. She had a magnificent constitution, and a really wonderful amount of animal spirits. Indeed, in many respects, she was quite English, and was an excellent example of the fact that we have really everything in common with America nowadays, except, of course, language. Her eldest son, christened Washington by his parents in a moment of patriotism, which he never ceased to regret, was a fair-haired, rather good-looking young man, who had qualified himself for American diplomacy by leading the German at the Newport Casino for three successive seasons, and even in London was well known as an excellent dancer. Gardenias and the peerage were his only weaknesses. Otherwise he was extremely sensible. Miss Virginia E. Otis was a little girl of fifteen, lithe and lovely as a fawn, and with a fine freedom in her large blue eyes. She was a wonderful Amazon, and had once raced old Lord Bilton on her pony twice round the park, winning by a length and a half, just in front of the Achilles statue, to the huge delight of the young Duke of Cheshire, who proposed for her on the spot, and was sent back to Eton that very night by his guardians, in floods of tears.

The Canterville ghost
Oscar Wilde
foi publicado en 1887 pola revista The Court and Society Review

traducido ao galego por Gustavo Luca de Tena
e publicado como:

A pantasma de Canterville
 Vigo, Edicións Xerais de Galicia S.A., 1983


Cando o embaixador norteamericano Hiram B. Otis resolveu compra-lo pazo de Carteville, todos lle foron co conto de que facía unha gran parvada porque a casa estaba abofé enmeigada. O propio Lord Canterville, home de honra cumprida como era, sentiuse na obriga de avisalo cando foi cerra-lo trato con Mr. Otis.

-Dende que a miña tía avoa, a duquesa viúva de Bolton, estaba a peitearse denantes da cea e sentiu que as mans dun esquelete lle pousaban nos lombos, xa nin pensamos ir a vivir alá -platicou Lord Canteville-. Ela pasmara de tal xeito, que xa nunca se repuxo completamente e eu teño que advertirlle, Mr.Otis, que a pantasma apareceulle a familiares meus que aínda non llo poden contar, amais do mesmo abade, o reverendo Augustus Dampier, que foi profesor no King's College de Cambridge. Despois da desgracia da miña tía, as doncellas despedíranse, e Lady Canterville pasaba noites sen durmir, con aqueles bruídos tan raros que se sentían ó final do corrector da biblioteca.

-Milord -respostoulle o embaixador-, a pantasma e os mobles non lle son para min nin máis nin menos que unha parte do lote que quero mercar. Eu veño dun país moi adiantado onde non hai cousa que non se poida mercar tendo cartos. Con esta modalidade bulideira que temos hoxe, que non respeta nada do Vello Mundo, e á que non se lle resisten nin as mellores artistas do teatro nin da ópera, se houbese unha pantasma en Europa, tal como me está a contar, xa estaría nalgún museo americano ou mesmo nas rúas, como títere de pago.

-Tómeo como queira, pero a pantasma existe -dixo Lord Canterville cun sorriso-, aínda que non se deixe engardar por eses empresarios tan ousados que vostedes gastan. Existe dende hai trescentos anos, ou dende 1584 se prefire, e non hai véspera de morte na nosa familia na que non se presente.

-Case que coma o médico de cabeceira, Lord Canterville. Para min non hai pantasma nin penso que se poidan suspende-las leis da natureza por mor da aristocracia británica.

-En Norteamérica sonlle ben destemidos -dixo Lord Canterville sen entender completamente a derradeira observación de Mr. Otis-. E se tanto lle ten vivir cunha pantasma na casa, eu nada lle digo pero non me veña conque non avisei.

Pasadas algunhas semanas, o trato quedou cerrado e, ó remate da tempada, o embaixador mudouse coa súa familia oara o pazo Canterville. A señora Otis, de solteira Lucrecia R.Tappan, do número 53 da rúa Oeste, fora unha beleza de sona en Nova Iorque e aínda agora, na metade da súa vida, era unha muller de bandeira, con bonitos ollos e un precioso perfil. Entre as mulleres norteamericanas que veñen vivir a Europa, non é raro o finximento dalgunha doenza crónica, segundo a crenza de que a fasquía enfermiza é un refinamento do vello continente. Pero a señora Otis non cometeu esta torpeza. A súa saúde era das que dan envexa, e sobráballe vitalidade para regalar. En moitos aspectos parecía ben inglesa, e era unha boa proba de que ó lado dos norteamericanos somos coma dous grans de millo en case todo, non sendo na lingua. O fillo maior, ó que, nunha debilidade patriótica moitas veces lamentada, lle puxera Washington na pila, era un rapazote loiro e ben parecido que pasara a reválida diplomática de organizar por tres anos consecutivos o cotillón do casino de Newport, e ata en Londres tiña sona de bailarín. As gardenias e os asuntos relativos á nobreza eran as súas únicas teimas, pero, polo demais, era persoa de moito siso. Miss Virginia E. Otis era unha rapaza de quince, lanzal e graciosa coma un cerviño, cuns ollos azuis grandes de mirar firme e tranquilo. Montaba acabalo ás mil maravillas e nunha ocasión gañoulle co seu ponei ó vello Lord Bilton por largo e medio nunha carreira a dúas voltas arredor do parque, o qie espertou tal arrebatamento no duque de Cheshire que, xusto ó pé da estatua de Aquiles onde estaba a meta, o rapaz propúxolle casamento, e os seus tutores mandárono de volta e Entón aquela mesma noite afogado en bágoas.

Resumen : 

Unha familia de americanos composta polo señor (ministro de América) , a señora Otis, o seu fillo maior Washington, Virxinia de 15 anos e dous xemelgos trasládanse a pasar o verán a Inglaterra, despois de comprar Canterville Chase, malia as advertencias de todo o mundo incluída a do propio Lord Canterville de que se trataba dunha propiedade enmeigada. Un fantasma habitaba a casa dende había 300 anos, tratábase da alma culpable de Sir Simón de Canterville. Vagaba pola casa tras desaparecer en circunstancias misteriosas nove anos despois de asasinar a súa propia esposa xunto á cheminea do salón, en cuxo sitio aparecía unha e outra vez unha curiosa mancha de sangue. Pero os Otis unha familia moderna republicana, non fará caso a esas historias. Non obstante, nada máis chegar á casa, Mis Otis descubrirá con desagrado a suposta mancha de sangue, que manda inmediatamente limpar (malia iso a mancha aparecerá repetidamente cada mañá) e esa mesma noite, o fantasma fai a súa aparición, espertando co renxer das súas cadeas a sir Otis, que el ofrece unha botellita de ensagrador, e aos xemelgos que lle lanzan unha almofada. A impasividad e o descaro dos Otis indígnalle e séntese obrigado a fuxir. Cheo de ira prepara a súa vinganza, pero os seus continuos plans fracasan ante o sangue frío dos meus Otis, o enxeño de Washington e os delitos dos xemelgos.
A pantasma burlada e sen forzas encontrará o apoio da doce Virxinia. A nena axudaralle a encontrar o descanso profundo, acompañarao ao "xardín da morte", chorando e rezando xunto a el. Así logra que a súa alma sexa perdoada e poida descansar en paz para sempre, ao igual que a casa que queda tranquila e libre de pantasmas.
Compre destacar o singular personaxe da pantasma que indignada e ferida polo comportamento impasible dos Otis, resígnase a recordar fazañas pasadas, cando causaba verdadeiro terror e a anhelar o descanso que lle foi prohibido.
Arrepentido polos seus pecados, a pantasma impensablemente vólvese tenra e consegue o perdón e o repouso eterno no "xardín da Morte".

o neno do pixama a raias, resumo e comentario

a. resumo:

O neno co pixama de raias conta a historia dun rapaz de nove anos, Bruno, que se ten que mudar de cidade debido ao traballo do seu pai. En realidade, o rapaz, non sabe moi ben cal é o traballo de seu pai pero o que ten claro e que non lle gusta a idea de ter que marchar.

Bruno é un rapaz moi explorador, ao que lle encanta facer amigos, polo que cando se trasladan a nova casa, vaise polos arredores da casa de paseo e a buscar novas aventuras. Alí ve unha valla e acércase a ela. De repente ve a un rapaz, Shmuel, que curiosamente vai vestido con un pixama a raias, igual que todas as persoas que habitan ao outro lado da valla. Bruno cre que o que hai ao outro lado da valla non é máis que unha cidade na que todos visten igual.Bruno e Shmuel fanse amigos, comparten moitas tardes falando, xogando e comentando o estilo de vida de cada un.

Un día, Shmuel pídelle ao seu amigo que pase ao outro lado da valla porque non atopa a seu pai. Bruno pasa e axúdalle, pero mentres o buscan sona unha sirena que os chama pa irse. Bruno tiña que irse a súa casa pero xa non pode, é tarde. Levaron aos dous rapaces a unha cámara de gas onde, antes de morrer, se abrazaron.

Despois da morte de Bruno, súa nai deixou a seu pai, e el sufriu moito dado que perdera a toda a súa familia por facer esas cousas tan horribles durante a súa vida.

b. comentario:


Este é un libro moi interesante que trata sobre o nazismo, os campos de concentración e o holocausto pero, dende unha perspectiva curiosa, a duns nenos. A pesar disto, a historia non deixa de ser asombrosa e ao mesmo tempo dolorosa, dado que se pode ver como era a vida dun neno xudeu e dun neno cuxa familia era nazi que se fan amigos, e como, por inxustizas que se cometeron, morreu tanta xente inocente, por exemplo dous simples nenos.

Ademais, o libro tamén fai reflexionar  porque nos damos de conta da catástrofe que se cometeu e de que se debe evitar por todos os medios. Mesmo o pai de Bruno se deu de conta, un pouco tarde iso si, do que fixera ao ver que o perdera todo, a súa familia, e mesmo que o seu propio fillo morrera por un accidente pero que, moitos outros nenos morreran sen ter motivo, polo simple feito de ser xudeus.

En resumo, é un libro que conta unha historia moi triste pero que contén unha realidade que pasou non fai tantos anos en Europa.

mr. vertigo

I was twelve years old the first time I walked on water. The man in the back clothes taught me how to do it, and I’m not going to pretend I learned that trick overnight. Master Yehudi found me when I was nine, an orphan boy begging nickels on the streets of Saint Louis, and he worked with me steadily for three years before he let me show my stuff in public. That was in 1927, the year of Babe Ruth and Charles Lindbergh, the precise year when night began to fall on the world forever. I kept it up until a few days before the October crash, and what I did was greater than anything those two gents could have dreamed of. I did what no American had done before me, what no one has ever done since. 

Master Yehudi chose me because I was the smallest, the dirtiest, the most abject. ¨You’re not better than an animal¨, he said, ¨a piece of human nothingness.¨ That was the first sentence he spoke to me, and even though sixty-eight years have passed since that night, it’s as if I can still hear the words coming from the master’s mouth. ¨You’re no better than an animal, If you stay where you are, you’ll be dead before winter is out. If you come with me, I’ll teach you hiw to fly.¨ 

¨Ain’t nobody can fly, mister¨, I said. ¨That’s that birds do, and I sure as hell ain’t no bird.¨ 

¨You know nothing¨, Master Yehudi said. ¨You know nothing because you are nothing. If I haven’t taught you to fly your thirteenth birthday, you can chop off my head with an axe. I’ll put it in writing if you like. If I fail to deliver on my promise, my fate will be in your hands.¨ 

It was a Saturday night in early November, and we were standing in front of the Paradise Cafe, a slick downtow gin mill with a colored jazz band and cigarette girls in transparent dresses. I used to hang around there on weekends, cadging handouts and running errands and hustling cabs for the swells. At first I thought Master Yehudi was just another drunk, a rich booze hound stumbling through the night in a black tuxedo and a silk top hat. His accent was strange, so I figured him to be from out of town, but that was as far as I took it. Drunks say stupid things, and the business about flying was no stupider than most. 

¨You get too high in the air,¨I said, ¨you could break your neck when you come down´. 

¨We’ll talk about technique later,¨the master said. ¨It’s not an easy skill to learn, but if you listen to me and obey my instructions, we’ll both wind up millionaires.¨ 

¨You’re already a millionaire,¨I said. ¨What do you need me for?¨ 

¨Because, my wretched little thug, I barely have two dimes to rub together. I might look like a robber baron to you, but that’s only because you have sawdust for brains. Listen to me carefully. I’m offering you the chance of a lifetime, but you only get that chance once. I’m booked on the Blue Bird Specialat six thirty a.m., and if you don’t haul your carcass onto that train, this is the last you’ll ever see of me.¨

Mr. vertigo 
Paul Auster 
publicada orixinalmente por Viking Penguin en Nova York, 1994.

traducida ao galego por Xosé Antón L. Dobao

e publicada como:
Mr. Vertigo
Santiago de Compostela, editorial Sotelo Blanco, 1996.

Tiña doce anos a primeira vez que camiñei sobre da auga. Ensinoume a facelo o home de traxe negro, non vou eu agora pretender que aprendín o truco dun día para o outro.  O mestre Yehudi deu comigo cando eu tiña nove anos; era un orfo que andaba á esmola duns patacos polas rúas de Sant Louis. Traballou comigo arreo tres anos enteiros antes de me deixar representa-lo espectáculo en público. Foi en 1927, o ano de Babe Ruth e Charles Lindbergh, xusto o ano en que a noite empezou a caer sobre o mundo para sempre. Seguino representando ata uns días antes da crise de outubro. O que eu facía era máis grande do que aquelas dúas persoas puideran soñar nunca. Fixen o que ningún ía facer de alí en diante.

O mestre Yehudi elixiume por eu se-lo máis cativo, o máis porco, o máis abxecto.

-Non eres mellor ca un animal –dixo-, un anaco de nada humana.

Foi a primeira frase que me dixo. Malia pasaren xa sesenta e oito anos desde aquela noite, aínda é hoxe o día que podo escoita-las palabras a xurdiren da boca do mestre.

-Non es mellor ca un animal. Se quedas onde estás, morres antes de que chegue o inverno. Se vés canda min, ensínoche a voar.

-Pois é que ninguén pode voar, señor –dixen-. Iso fano os paxaros, e pois é que eu non lle son un paxaro nin nada parecido.

-Non sabes nada –dixo o mestre Yehudi-. Non sabes nada porque non es nada. Se non che dou aprendido a voar para cando fága-los trece anos pódesme arrinca-la cabeza cun machado. Se queres póñocho por escrito. Se non cumpro coa miña palabra, o meu destino  estará nas túas mans.

Foi un sábado pola noite a primeiros de novembro e estabamos diante do Café Paradise, una tasca fina do centro da cidade cunha banda de jazz con músicos negro e vendedoras de tabaco con vestidos  transparentes. Eu tiña o costume de deixarme caer por alí as fins de semana, a ripar esmolas, facer mandados e apañar taxis para a xente fina. Ó primeiro pensei que o mestre Yehudi non era máis ca outro borracho, un cheas rico que andaba ás atoutiñadas pola noite, cun frac negro e una chisteira de seda. Tiña un acento estraño, por iso imaxinei que non era da cidade, pero de aí non daba pasado. Os borrachos di estupideces, e a leria aquela de voar non era máis estúpida cás outras cousas.

-Suba alto de máis –dixen-, verá como rompe o pescozo cando caia.

-Xa falaremos da técnica máis adiante –dixo o mestre-. Non che é una habelencia doada de aprender, pero se me escoitas e obedece-las miñas instrucións hannos voa-los millóns ás mans.

-Vostede xa é un millonario –díxenlle-. ¿Para que me quere a min?

-Pois mira, meu godalliño miserable, non che teño máis ca dúas cadelas no peto. Déboche parecer un magnate atracador, pero iso é só porque tes serraduras no canto de cerebro. Escóitame ben. Estouche ofrecendo a oportunidade da túa vida, pero só a vas ter una vez. Teño una praza no Blue Bird Special para as seis e media da mañá; se non carrexas esa túa casca para o tren, esta é a derradeira vez que me ves.

un cuarto de seu

But, you may say, we asked you to speak about women and fiction — what has that got to do with a room of one’s own? I will try to explain. When you asked me to speak about women and fiction I sat down on the banks of a river and began to wonder what the words meant. They might mean simply a few remarks about Fanny Burney; a few more about Jane Austen; a tribute to the Brontës and a sketch of Haworth Parsonage under snow; some witticisms if possible about Miss Mitford; a respectful allusion to George Eliot; a reference to Mrs Gaskell and one would have done. But at second sight the words seemed not so simple. The title women and fiction might mean, and you may have meant it to mean, women and what they are like, or it might mean women and the fiction that they write; or it might mean women and the fiction that is written about them, or it might mean that somehow all three are inextricably mixed together and you want me to consider them in that light. But when I began to consider the subject in this last way, which seemed the most interesting, I soon saw that it had one fatal drawback. I should never be able to come to a conclusion. I should never be able to fulfil what is, I understand, the first duty of a lecturer to hand you after an hour’s discourse a nugget of pure truth to wrap up between the pages of your notebooks and keep on the mantelpiece for ever. All I could do was to offer you an opinion upon one minor point — a woman must have money and a room of her own if she is to write fiction; and that, as you will see, leaves the great problem of the true nature of woman and the true nature of fiction unsolved. I have shirked the duty of coming to a conclusion upon these two questions — women and fiction remain, so far as I am concerned, unsolved problems. But in order to make some amends I am going to do what I can to show you how I arrived at this opinion about the room and the money. I am going to develop in your presence as fully and freely as I can the train of thought which led me to think this. Perhaps if I lay bare the ideas, the prejudices, that lie behind this statement you will find that they have some bearing upon women and some upon fiction. At any rate, when a subject is highly controversial — and any question about sex is that — one cannot hope to tell the truth. One can only show how one came to hold whatever opinion one does hold. One can only give one’s audience the chance of drawing their own conclusions as they observe the limitations, the prejudices, the idiosyncrasies of the speaker. Fiction here is likely to contain more truth than fact. Therefore I propose, making use of all the liberties and licences of a novelist, to tell you the story of the two days that preceded my coming here — how, bowed down by the weight of the subject which you have laid upon my shoulders, I pondered it, and made it work in and out of my daily life.

A Room of One's Own
Virginia Woolf
1929

traducido ao galego por Iria Sobrino Freire

e publicado como:
Un cuarto de seu
Santiago de Compostela, Servizo Galego de Igualdade e Sotelo Blanco, 2005

Pero –diredes vós-, nós convidámoste a falar sobre as mulleres e a novela: que ten que ver iso con “un cuarto de seu”? Intentarei explicalo. Cando me pedistes que falase sobre as mulleres e a novela sentei á beira dun río e empecei a preguntarme que significaban esas palabras. Podíanse referir simplemente a unha serie de comentarios sobre Fanny Burney, outros tantos sobre Jane Austen, unha homenaxe ás irmás Brönte e un retrato da Parroquia de Haworth baixo a neve; unhas cantas ironías a ser posíbel sobre a señorita Mitford, unha alusión respectuosa a George Eliot, unha referencia á señora Gaskell e xa estaría feito. Pero, se se pensa ben, o sentido das palabras non é tan sinxelo. O título “as mulleres e as novelas” podería significar, e se cadra eso foi o que quixestes decir, ‘as mulleres e a súa maneira de ser’, ou ‘as mulleres e as novelas que escriben’, ou ben ‘ as mulleres e as novelas que se escriben sobre elas’ Ou acaso, tamén puidera ser que os tres sentidos estivesen, dalgún modo, inextricabelmente mesturados, e que quixésedes que eu tratase a cuestión baixo esa perspectiva. Pero, cando empece a reflexionar sobre o asunto deste último xeito, que parecía o máis interesante, axiña me decatei de que tiña un grave inconveniente:  nunca daría chegado a ningunha conclusión. Nunca daría cumprido o que entendo que é o primeiro deber dun conferenciante: entregarvos, despois dun discurso dunha hora, unha pebida de pura verdade para que a deitedes entre as páxinas dos vosos cadernos e as coloquedes no peitoril da cheminea para sempre. O único que podo facer é darvos unha opinión sobre un aspecto concreto: unha muller debe ter cartos e un cuarto de seu se quere escribir novelas; e iso, como veredes deixa sen resolver o gran problema da verdadeira natureza da muller e a verdadeira natureza da novela. Eludín, pois, a obriga de chegar a unha conclusión sobre esas dúas cuestións, de xeito que as mulleres ea novela seguirán sendo, polo que a min me resecta, problemas sen resolver. Non obstante, para compensalo, vou facer o posíbel para vos demostrar como cheguei a esta opinión sobre o cuarto e o diñeiro. Vou reconstruír diante de vós tan completa e libremente como poida o fío do meu pensamento até a miña reflexión actual. Talvez se desvelo as ideas, os prexuízos que subxacen a esta afirmación, atopedes algunha  relación coas mulleres e algunha relación coa novela. De todos os xeitos, cando unha cuestión é moi controvertida – e calquera cuestión relativa ao sexo o é- non se pode aspirar á verdade. Só se pode explicar como se chegou a defender unha determinada opinión. O único que se pode facer é darlle ao público a oportunidade de tirar as súas propias conclusións a medida que vai percibindo as limitacións, os prexuízos, a idiosincrasia do orador. Neste caso é probábel que o relato conteña máis verdade que feitos. Propóñome, polo tanto, facendo uso de todas as liberdades e licenzas dunha novelista, contavos a historia dos dous días anteriores á mila chegada aquí: de como, encollida polo peso do tema que me puxestes enriba dos ombreiros,  fun abordando o asunto, introducíndoo na miña vida diaria e desenvolvéndoo. Non preciso dicir que o que vou describir non existe: “Oxbridge” é um invento, “Fernham” tamén e “eu” é so un termo práctico para alguén que non ten existencia real. As mentiras abrollarán dous meus labios, pero quizais haxa algo de verdade mesturada con elas. É tarefa vosa procurar esa verdade e decidir se paga a pena conservar algún anaco dela. En caso contrario, sodes libres, por suposto, de tirala toda á papeleira e esquecela.

romeo e xulieta, acto 3 & escena 5

                       Enter ROMEO and JULIET above, at the window

JULIET
    Wilt thou be gone? it is not yet near day:
    It was the nightingale, and not the lark,
    That pierced the fearful hollow of thine ear;
    Nightly she sings on yon pomegranate-tree:
    Believe me, love, it was the nightingale.

ROMEO
    It was the lark, the herald of the morn,
    No nightingale: look, love, what envious streaks
    Do lace the severing clouds in yonder east:
    Night's candles are burnt out, and jocund day
    Stands tiptoe on the misty mountain tops.
    I must be gone and live, or stay and die.

JULIET
    Yon light is not day-light, I know it, I:
    It is some meteor that the sun exhales,
    To be to thee this night a torch-bearer,
    And light thee on thy way to
Mantua:
    Therefore stay yet; thou need'st not to be gone.

ROMEO
    Let me be ta'en, let me be put to death;
    I am content, so thou wilt have it so.
    I'll say yon grey is not the morning's eye,
    'Tis but the pale reflex of Cynthia's brow;
    Nor that is not the lark, whose notes do beat
    The vaulty heaven so high above our heads:
    I have more care to stay than will to go:
    Come, death, and welcome! Juliet wills it so.
    How is't, my soul? let's talk; it is not day.

JULIET
    It is, it is: hie hence, be gone, away!
    It is the lark that sings so out of tune,
    Straining harsh discords and unpleasing sharps.
    Some say the lark makes sweet division;
    This doth not so, for she divideth us:
    Some say the lark and loathed toad change eyes,
    O, now I would they had changed voices too!
    Since arm from arm that voice doth us affray,
    Hunting thee hence with hunt's-up to the day,
    O, now be gone; more light and light it grows.

ROMEO
    More light and light; more dark and dark our woes!


                                                 Enter Nurse, to the chamber

NURSE
    Madam!

JULIET
    Nurse?

NURSE
    Your lady mother is coming to your chamber:
    The day is broke; be wary, look about.

                                                              Exit

JULIET
    Then, window, let day in, and let life out.

ROMEO
    Farewell, farewell! one kiss, and I'll descend.

                                                         He goeth down

JULIET
    Art thou gone so? love, lord, ay, husband, friend!
    I must hear from thee every day in the hour,
    For in a minute there are many days:
    O, by this count I shall be much in years
    Ere I again behold my Romeo!

ROMEO

    Farewell!
    I will omit no opportunity
    That may convey my greetings, love, to thee.

JULIET
    O think'st thou we shall ever meet again?

ROMEO
    I doubt it not; and all these woes shall serve
    For sweet discourses in our time to come.

JULIET
    O God, I have an ill-divining soul!
    Methinks I see thee, now thou art below,
    As one dead in the bottom of a tomb:
    Either my eyesight fails, or thou look'st pale.

ROMEO
    And trust me, love, in my eye so do you:
    Dry sorrow drinks our blood. Adieu, adieu!

                                                               Exit

JULIET
    O fortune, fortune! all men call thee fickle:
    If thou art fickle, what dost thou with him.
    That is renown'd for faith? Be fickle, fortune;
    For then, I hope, thou wilt not keep him long,
    But send him back.  

                                                 Enter LADY CAPULET


Romeo and Juliet
William Shakespeare
Foi publicada por primeira vez por John Danter en 1597

Traducida ao galego por Miguel Pérez Romero e publicada como:

Romeo e Xulieta
Vigo, Editorial Galaxia, 2003

Entran Romeo e Xulieta, arriba, no balcón.

XULIETA
         ¿Xa te tes que ir? Aínda non rompeu o día.
Foi o reiseñor, non a laverca,
O que perforou o teu oído medoso.
Canta pola noite naquel granado.
De verdade, amor meu, foi o reiseñor.

ROMEO
Foi a laverca, mensaxeira do abrente,
non o reiseñor. Mira, amor, celosas raiolas
engalan as fendidas nubes alá no nacente.
Extinguíronse os luceiros da noite
e alborexa o alegre día nos cumios bretemosos.
Debo irme e vivir, ou quedarme e morrer.

XULIETA
Esa luz non é o abrente, seino ben;
é un meteoro qu o sol exhala
para ser o teu facho esta noite
e alumar o teu camiño a Mantua.
Quédate un pouco máis. Non hai présa.

ROMEO
Que me prendan, que me dean morte ;
disposto estou, se iso é o que queres.
Direi que aquela grisura non é o mencer,
senón o pálido reflexo da face de Cintia
e que non é o canto da laverca
o que enche a bóveda do ceo.
Máis prefiro quedarme que marchar.
Ven, morte; benvida. É o que Xulieta quere.
¿Qué, meu amor? Falemos, aínda non é día.

XULIETA
Si, si. ¡Vaite, corre, fuxe de aquí!
É a laverca a que desafina
con canto irritante e destemperado.
Din que a laverca canta con doce harmonía.
Non é certo, posto que nos separa.
Din que a laverca cambiou os ollos co inmundo sapo.
Oxalá intercambiasen tamén as voces,
pois é esa voz a que interrompe o noso abrazo
e te bota de aquí coa súa alborada.
Oh, vaite xa, que medra a claridade.

ROMEO
Medra a claridade e escurécese a nosa desventura.

Entra a Ama apresuradamente.

AMA
¡Xulieta!

XULIETA
¡Ama!

AMA
A túa nai vén ó teu cuarto.
Xa rompeu o día. Ten coidado. Atenta.
Sae.

XULIETA
Por estas fiestras entra o día e sae a vida.

ROMEO
¡Adeus! ¡Adeus! Un bico, e baixo.

Baixa.

XULIETA
¿Xa te fuches, amor, dono, esposo, amigo?
Teño que saber de ti cada hora do día,
pois cada minuto semella moitos días.
Ah, con estas contas serei vella
cando volva ver o meu Romeo.

ROMEO
Dende abaixo.
Adeus.
Non deixarei pasar a oportunidade
de te enviar recordos, amor meu.

XULIETA
¿Cres que nos volveremos ver?

ROMEO
Sen dúbida, e estes sufrimentos
serán tema de ledas conversas dentro dun tempo.

XULIETA
¡Ai, Deus, sinto no peito un mal agoiro!
Véxote aí embaixo e parécesme
un morto no fondo dunha tumba.
Ou a vista me engana, ou estás pálido.

ROMEO
Creme, amor, tamén ti ós meus ollos.
A dor chúchanos o sangue. Adeus. Adeus.

Sae.

XULIETA
¡Oh, Fortuna, Fortuna! Chámame veleidosa.
Se es antolladiza, ¿Qué tes que ver
con quen ten sona de fiel? Se voluble, Fortuna,
porque así non o reterás moito tempo
e mo devolverás.

Entra a señora Capuleto.