martes, 29 de novembro de 2011

fina garcía marruz, por que non en galego?

si, a nosa lingua ten pronunciado innúmeras palabras.
a nosa razón enrédase en labirintos brancos.
a nosa mente non acerta a copiar a simplicidade da luz.
si, a nosa lingua sabe todas as palabras.
pero o corazón só sabe unha única palabra.
unha única palabra gardou na sombra.
"di unha sola palabra, di unha sola palabra ..."
murmura a alma dos Oficios.
perdoa se levamos falado de máis. se temos
defraudado o Amor
que silenciosamente obra.
ti sabes o que a través
de toda esta confusión temos buscado.
ti que es esa sola palabra

A sola palabra, poema inédito de Fina García Marruz

Sí, nuestra lengua ha pronunciado
innúmeras palabras.
Nuestra razón se enreda
en laberintos blancos.
Nuestra mente no acierta
a copiar la simplicidad de la luz.
Sí, nuestra lengua sabe
todas las palabras.
Pero el corazón sólo sabe
una sola palabra.
Una sola palabra
ha guardado en la sombra.
"Di una sola palabra
di una sola palabra..."
murmura el alma de los Oficios.
Perdona si hemos
hablado demasiado. Si hemos
defraudado al Amor
que silenciosamente obra.
Tú sabes lo que a través
de toda esta confusión hemos buscado.
Tu qué eres esa sola palabra

La sola palabra

Fina García Marruz

hai libros en galego de autores galegos que se traducen ao castelán para consumirse en galicia
un índice da nosa situación ... pero unha pinga

domingo, 27 de novembro de 2011

rexina vega e a autotradución


Rexina Vega, gañadora do Xeráis con Cardumen en 2007, ven de autotraducirse ao castelán, claro. A novela   transcorre no Vigo industrial e atlántico e retrata o percorrido de varias xeracións durante boa parte do século XX, sorprendendo a "recreación de atmosferas sociais, familiares, políticas, industriais, culturais e a recreación da emigración daquela época convulsa"; constituíndo unha reivindicación da memoria coma "conformación da identidade do presente".

Igual non, pero considéroo un síntoma máis da situación da nosa cultura. Non sei como se xestou que a propia autora se autotraduza: se foi iniciativa propia ou ... Mágoa que non fora outra lingua o target.

De todos xeitos, desta experiencia podemos quedarnos coas reflexións sobre como se afronta a tarefa: facer como Cunqueiro ou unha tradución "pura e dura". A tese da autora levou por título Bilingüísmo e tradución en Álvaro Cunqueiro. Sen embargo, nesta andaina non seguiu os seus pasos.

Vega ten tamén recibiu, xunto con outras persoas, o premio Stendhal e ten quedado finalista do premio Nacional de Tradución pola versión de Georges Perec El secuestro (2010, orixinal La Disparition, 1969), da que podemos ler unha pasaxe. Esta tradución plantexou unha curiosa dificultade: o orixinal é un lipograma e non contiña nin un só "e"; na tradución ao castelán decidiuse omitir todos os "a".

BIBLIOGRAFÍA
VARELA, Lourdes: "Autotraducirse é, en parte, unha experiencia estraña e desacougante"
VOZ DE GALICIA: "Rexina Vega presenta esta tarde en Gondomar su obra Cardume, premio Xeráis"

proposta de traballo "normas para a tradución"


normas haberá miles e inda máis miles que queiran formular máis

pero algo de reflexión sempre é beneficiosa

por exemplo;

poderiamos dar unha volta por Arabic Literature (in English), que ten moitas cousas curiosas e descoñecidas e, de paso, seguir estes 10 consellos ... a ver que nos pasa mentres ... logo xa faremos o que nos pareza


proposta de traballo "o teu dereito a saber"

victoria andarica e david cobo, promotores de Tuderechoasaber - BP
(foto publicada en ELPAIS)
facer comunitariamente ... esixir o que por dereito nos pertence ... potenciar a nosa lingua ... aprender ...

porque

será mellor facelo nós mesmo cos nosos intereses que o fagan outros cos seus ... o que non chora non mama ... digan o que digan ... nunca se sabe o bo por vir

"o estado español é un dos menos transparentes da UE"

as necesidades de o teu dereito a saber (inda en castelán?)

BÚSCANSE TRADUTOR*S AO GALEGO

outras webs relacionadas:
Dondevanmisimpuestos.es: "para visualizar o gasto das administracións"
GOTEO: "incubadora de proxectos sociais. Non só pretende axudar a quen busca cartos. Tamén aspira a que as iniciativas revirtan na sociedade no ben común"
WhatDoTheyKnow?: páxina web británica (inspiradora de Tuderechoasaber): "que realiza unhas mil peticións de información a institucións do seu apís ao trimestre, porque no Reino Unido existe unha lei que obriga o Goberno a dar informaicón a quen a solicite, sempre que non sexa segredo".

BIBLIOGRAFÍA: REVENTÓS, Laia: "Una web para la transparencia" El País, 19 novembro 2011

domingo, 20 de novembro de 2011

a lobamuller


juliancallos.blogspot.com


É país norteño; tempo frío, corazóns fríos.
Frío; tempestade; bestas salvaxes no bosque. Unha vida dura. Casas feitas con leños, escuras e afumadas dentro. Haberá unha icona basta da virxe detrás dunha candea que se consome, a pata dun porco colgada a curar, unha restra de champiñóns que se seca. Unha cama, un banco, unha mesa. Vidas ásperas, breves, pobres.
Para estes leñadores das terras altas, o demo é tan real coma ti ou coma min. Incluso máis; non nos viron, nin sequera saben que existimos, pero ao demo albíscano nos camposantos, esas moradas de mortos lóbregas e conmovedoras onde as sepulturas están sinaladas con retratos dos defuntos ao estilo naif e non hai flores que pórlle diante, alí non medran flores, por iso poñen pequenos exvotos, petadiñas de pan, ás veces unha torta que veñen os osos, torpes, dende as marxes do bosque a roubar. A medianoite, especialmente na Walpurgisnacht, o demo celebra merendas nos camposantos e invita as meigas; logo desenterran os cadáveres frescos, e cómenos. Calquera cho pode contar.
Restras de allos nas portas afastan os vampiros. Un neno de ollos azuis nado cos pes por diante na noite de san xoán será clarividente. Cando descobren unha meiga - algunha vella á que lle maduran os queixos mentres que os das veciñas se estragan, outra vella cun gato negro que oh sinistro! a segue a todos os lados e a todas as horas, ispen a bruxa, búscanlle os estigmas, o pezón supernumeral do que lamben o seus. Non tardan en atopalo. Logo apedréana ata matala.
Inverno e tempo frío.
Vai visitar a avoa, que ten estado doente. Lévalle as tortas de avea que fixen para ela na lareira e unnha potiña de manteiga.
A rapaza, boa, fai o que lle di súa nai - unha difícil andaina de cinco millas, polo bosque; non te desvíes do camiño por causa dos osos, o xabarín, os lobos famentos. Toma, colle o coitelo de caza de teu pai; sabes usalo.
A nena tiña unha chaqueta costrosa de pel de ovella para gardarse do frío, coñecía o bosque demasiado ben para temelo pero debe estar sempre alerta. Cando oíu o espantoso ouleo dun lobo, deixou caer os agasallos, botou man do coitelo e enfrontouse á besta.
Era enorme, ollos vermellos e fociños grisallos e babeantes; calquera que non fora fillo de montañeiro tería morto do susto ao velo. Foille á gorxa, como fan os lobos, pero ela tiroulle co coitelo de seu pai e cercenoulle a man dereita.
O lobo arfou, case laiou ao ver o que lle pasara; os lobos son menos varudos do que semellan. Marchou desconsolado dando tombos entre as árbores como ben puido sobre as tres pernas, deixando un rastro de sangue detrás del. A rapaza limpou o fío do coitelo sobre o mandil, envolveu a gadoupa no pano no que súa nai envolvera as tortas e seguiu cara á casa da avoa. Ao pouco resulta que nevou tanto que o camiño e calquera pegada, rastro ou pisada que puidera haber nel se varreron.
Atopou que a avoa estaba tan doente que encamara e durmía inqueda, xemendo e tremendo tanto que a rapaza deduciu que tiña temperatura. Tentoulle a fronte, ardía. Sacudiu o pano da cesta para pórllo á vella a xeito de compresa fría, e a gadoupa do lobo caeu no chan.
Pero xa non era a gadoupa dun lobo. Era unha man, seccionada polo pulso, unha man curtida polo traballo e coas penchas da vellez. Tiña un anel de voda no anular e unha verruga no índice. Pola verruga soubo que era a man da avoa.
Tirou das sabas pero a vella espertou, e niso, comezou a baterse, con berros e urros coma un ser posuído. Pero a rapaza era forte, e armada co coitelo de seu pai; foi quen de suxeitar á avoa tempo abondo para ver que lle causaba a temperatura. Había un toco sanguinoso onde tería que estar a man dereita, xa purulento.
A rapaza persignouse e berrou tanto que os veciños oírona e entraron ás carreiras. Pola verruga na man recoñeceron o pezón dunha bruxa; levaron a vella, co que tiña posto, fóra, á neve e con paus, bateron na vella ata a linde do bosque, e guindáronlle pedras ata que caeu morta.
Agora a rapaza vive na casa da avoa; prosperou.

ORIXINAL:  "The Werewolf"
CARTER, AngelaThe Bloody Chamber and Other Stories (1979)
grazas á chinesa

venres, 11 de novembro de 2011

proposta de traballo "slavery footprint"

xa sabes cant@s escrav@s traballan para ti?; claro, non sabías que tiñas escrav@s ao teu servizo; nós tampouco pero agora non podemos ignoralo.

"the slavery footprint" (a pegada da escravitude) combina un estupendo deseño cun fin loable: a pretensión é que tod@s nos decatemos das consecuencias para persoas reais de cousas das que inicialmente podemos non ser conscientes.

mercar e usar un smartphone ou lucir roupa que nos senta estupendisimamente ou facer voar unhas zapatillas flipantes mentres machacas o aro. eh!, non, non se trata de non gozar do que nos gusta, trátase máis ben de que quen fabrica e pon no mercado o que mercamos trate @s s@s traballador@s e proveedor@s co respecto que deben.

contribuímos traducindo para a nosa xente o preámbulo (what? slaves work for me?) e a enquisa (find out, take the survey) que contén a páxina desta organización.

xoves, 10 de novembro de 2011

solución á proposta juvenes 2010 inglés

LA SUERTE SONRÍE A LOS NUEVOS Y VALIENTES EUROPEOS

Dicen que viajar amplía la mente. A pesar del viejo adagio nunca se es demasiado mayor para aprender, nunca más cierto que cuando los viajeros son jóvenes, y nunca, en este mundo cada vez más globalizado, ha sido más importante la movilidad.

En 1987, al poner en marcha el programa Erasmus, la Comisión Europea ya iba por delante. Erasmus ha proporcionado a más de dos millones de universitarios europeos y miles de profesores la oportunidad de estudiar y enseñar en el extranjero en máis de treinta países.

¡Estos periodos de estudio son cualquier cosa excepto unas vacaciones ampliadas! Para muchos jóvenes esta es la primera vez que afrontan vivir en el extranjero, mientras para otros significa abandonar el calor del hogar familiar por primera vez. Aunque la televisión e internet proporcionan mayor acceso a culturas y experiencias diferentes, vivir realmente en un país extraño y tener que adaptarse a una lengua y cultura diferentes y, en muchos casos, otro sistema educativo, puede resultar desalentador al llegar. ¡Incluso la comida y los horarios pueden ser un reto!

Pero los beneficios son numerosos y compensan ampliamente cualquier frustración y soledad iniciales. Los estudiantes que cuentan sus experiencias en el extranjero cuentan que han adquirido mayor independencia y confianza. Aprender a enfrentarse a situaciones y ambientes diferentes les ha facilitado adaptarse y aprovechar nuevas oportunidades. Algunos han escrito como los hábitos y encantos del país anfitrión se les han pegado, hasta el punto de que sienten que parte de ellos ha adquirido una nacionalidad que les era, antes de la visita, totalmente ajena. Han, si se prefiere, evolucionado hacia una nueva raza: los nuevos europeos.

Aventurarse a estudiar en el extranjero puede proporcionar ganancias más allá del desarrollo personal; las recompensas pueden ser muy tangibles. Los graduados que entran en el mercado laboral con frecuencia comprueban que los empleadores cada vez más perciben la estancia en el extranjero como un punto más a favor del currículo de cualquier candidato. En la actualidad, con economías tan estrechamente interelacionadas y la flexibilidad a la orden del día, las destrezas comunicativas y la capacidad de integrarse con rapidez son cualidades enormemente solicitadas. En consecuencia, cualquiera que pueda demostrar manejarse bien en otro país resulta automáticamente más atractivo para los empleadores que pretenden expandirse y consolidarse en nuevos mercados. Por lo que a ellos respecta, el mundo pertenece a los nuevos europeos.

martes, 1 de novembro de 2011

solución á proposta juvenes 2009 inglés


Unión Europea, foto de familia
LOS ARQUITECTOS E INGENIEROS DE LA EUROPA DE HOY

En los últimos 50 anos Europa ha sufrido cambios dramáticos. En tiempos poco más que sinónimo de una unidad puramente geográfica y un escenario de guerras sangrientas, la mayor parte del continente tiene ahora  unha identidad política común, ciudadanos que viven en paz y pueden viajar sin pasaporte y comprar donde gusten, en gran parte utilizando la misma moneda. Lo que es más, los ciudadanos de la UE tienen derecho a vivir, trabajar y estudiar en cualquier estado miembro, con reconocimiento de la mayoría de sus cualificaciones profesionales sin importar donde vivan.

Nada que ver con la Europa de los celos nacionales y las luchas de poder, de sombríos guardas fronterizos, de controles y normas indescifrables sobre permisos de residencia y trabajo. ¿Cómo se consiguió todo esto?

La respuesta sencilla es que los europeos quisieron que sucediera. Pero sería más exacto decir que se crearon instituciones que lo hicieron posible. El Parlamento Europeo se creó para proporcionar una voz a los europeos. En representación de los gobiernos nacionales, el Consejo de la Unión Europea fue creado para tomar decisiones; junto con el Parlamento, es responsable de aprobar las normas comunitarias. Para asegurar la correcta elaboración de las normas y su adecuada implementación se constituyó un órgano ejecutivo, la Comisión Europea. Por último, la Corte de Justicia Europea se creó para garantizar la aplicación correcta y homogénea de la legislación comunitaria en toda la Unión.

Estos organismos han dado y continúan dando forma a Europa. Gracias a ellos, por ejemplo, los turistas de cualquiera parte de Europa pagan tarifas de itinerancia reducidas por sus móviles. Las políticas de competencia han ampliado enormemente el catálogo de productos y servicios ofertados, reduciendo los precios. Hay muchas áreas donde Europa, trabajando unida, puede realizar avances reales para todos. Las instituciones de la Unión, en las que se reúnen representantes de los 27 estados miembros para diseñar, debatir y decidir, están desarrollando constantemente la Unión Europea. Son los arquitectos e ingenieros de la Europa de hoy, y también de la de mañana.