 |
a verdadeira igualdade non consiste
en tratar do mesmo xeito a todo o mundo, senón ocuparse por igual das
necesidades diferentes de tod@s. E ese é o tipo de sociedade que Marx
ambicionaba. Non todas as necesidades humanas son acordes ou proporcionais entre
si. Non as podemos xulgar polo mesmo denominador. Todos debemos ter o mesmo
dereito á nosa realización persoal, segundo Marx, e a participar activamente na
conformación da vida social. As barreiras da desigualdade romperíanse nese
sentido. Pero o resultado de tal ruptura consistiría, na medida do posible, en
deixar que cada persoa floreza como o individuo singular e único que é. En
última instancia, para Marx, a igualdade existe polo ben da diferenza. O
socialismo non pretende que todo o mundo leve o mesmo mono de traballo. De
feito, é o capitalismo de consumo o que engalana os seus cidadan@s con
uniformes chamados chándales e zapatillas de deporte.
conforme á perspectiva de Marx,
logo, o socialismo constituiría unha orde moito máis pluralista que o que temos
na actualidade. Na sociedade de clases, o desenvolvemento persoal libre da
minoría mércase a costa de encadear a maioría, que logo acaba partillando boa
parte dese mesmo relato monótono. O comunismo – precisamente porque animaría a
tod@s a desenvolver o seus talentos individuais – sería moito máis difuso,
diverso e imprevisible. Semellaríase máis a unha novela de vangarda do máis
puro modernismo anglosaxón que a unha do realismo. Quen critica a Marx pode ser
que se burle disto cualificándoo de mera fantasía. Pero, entón, non poden
queixarse por outro lado dicindo que a orde social preferida por Marx semella
moito a 1984, de George Orwell.
a era moderna está afectada por unha
virulenta forma de utopismo, pero non se chama marxismo. Trátase da crenza delirante
que un único sistema global coñecido como libre mercado pode imporse nas máis
diversas culturas e economías curando todos os seus males. Os provedores desta
fantasía totalitaria non se ocultan con rostro desfigurado e voz sinistramente
doce en búnkeres subterráneos como os malos de James Bond. Pódeselles ver
ceando en restaurantes de alta categoría de Washington e paseándose por luxosas
fincas de Sussex.
a resposta de Theodor Adorno á pregunta de se Marx foi
un pensador utópico é un si e un non igual de contundentes. Marx foi, segundo
Adorno, un inimigo da utopía polo ben da realización desta.
Terry Eagleton por que Marx estaba no certo (2011)
final do capítulo 4
